به گزارش مجله خبری نگار، «نمیخواستم به کسی آسیب بزنم، اما گلوله ناخواسته به او برخورد کرد...» این معمولا شاهبیت اعترافات همه افرادی است که در تیراندازیهای ناخواسته مرتکب قتل شدهاند، در عروسی، ختم، تشییع جنازه، تمرین تیراندازی و...، در چنین موقعیتهایی است که معمولا تیراندازیها که اغلب نیز با سلاح شکاری هستند حادثهساز میشوند. در این گزارش به این موضوع پرداخته و به این پرسش پاسخ دادهایم که چه مجازاتی در انتظار افرادی است که بر اثر تیراندازی ناخواسته باعث مرگ فردی میشوند.
یکی دیگر از حوادث تلخ مربوط به تیراندازی چندی قبل در روستای نجمآباد در حوالی شهرستان نظرآباد استان البرز رخ داد و قربانیان آن ۲ کودک ۷ و ۹ ساله بودند. پسر جوانی که بهتازگی سلاح شکاری خریده بود، به همراه دوستانش به یکی از محلههای روستا رفته بود تا تمرین تیراندازی کند. او تعداد قوطی روی زمین گذاشت و با سلاح شکاری در حال تیراندازی به قوطیها بود که در همان هنگام یک خودروی پراید از آن حوالی عبور کرد. داخل پراید زن و مردی جوان به همراه ۲ کودک ۷ و ۹ سالهشان بودند. کودکان روی صندلی عقب نشسته بودند و خودرو در حال عبور بود که ناگهان ساچمههای سرگردانی که از سلاح پسر جوان شلیک شده بودند، از شیشه پراید عبور و به ۲ کودک اصابت کردند و هر دو کودک در میان بهت و وحشت پدر و مادرشان جان باختند. با آغاز تحقیقات در این باره، عامل تیراندازی که فرار کرده بود، دستگیر شد. او در اعترافاتش گفت که آن روز فقط قصد تمرین تیراندازی داشته و حتی زمانی که گلولهها به ۲ کودک خردسال اصابت کرده، وی متوجه ماجرا نشده است.
گاهی عامل بعضی از تیراندازیهای مرگبار کودکان هستند. آنها ممکن است برای لحظاتی از غفلت بزرگترها استفاده کنند و فاجعه بیافرینند؛ درست مثل حادثهای که مدتی قبل در یکی از روستاهای شهرستان فریدونکنار اتفاق افتاد. آن روز پسری ۱۰ ساله دور از چشم پدر و مادرش در حال بازی با شکاری دولول پدرش بود. همینطور که او لوله اسلحه را به این طرف و آن طرف نشانه میگرفت ناگهان دستش روی ماشه رفت و شلیک کرد. در حادثهای تلخ و دلخراش گلولهای که شلیک شده بود به سر پسر ۶ سالهای که در آن اطراف بود، اصابت کرد و در دم جانش را گرفت.
طبق سنتی قدیمی و البته غلط در بعضی از شهرستانها در مراسم عروسی برای شادی بهصورت هوایی تیراندازی میکنند؛ کاری که تاکنون قربانیان زیادی گرفته و عروسیهای زیادی را عزا کرده است، اما باز هم گاهی عدهای برای ادامه این رسم غلط اصرار دارند. یکی از این حوادث چندی قبل در جریان برگزاری یک عروسی در یکی از روستاهای شهرستان حاجیآباد واقع در استان هرمزگان اتفاق افتاد. یکی از حاضران با استفاده از اسلحه مشغول تیراندازی هوایی بود، اما ناگهان یکی از گلولهها ناخواسته به سر پسری ۱۴ ساله که خواهرزادهاش بود، برخورد کرد و باعث مرگ او شد. چند ساعت بعد وقتی متهم دستگیر شد، اعتراف کرد که قصدش ایجاد شادی در عروسی بوده، اما بهطور سهوی به سمت خواهرزادهاش تیراندازی کرده و باعث مرگ او شده است.
در برخی مناطق جنوبی کشور همچنان رسم است که در مراسم ختم تیراندازی هوایی انجام میدهند. در مراسم ختمی که چندی قبل در شهرستان رامشیر واقع در استان خوزستان برگزار شد هنگامی که در حاشیه برگزاری مراسم ترحیم، مرد جوانی مشغول تیراندازی هوایی بود، ناگهان یکی از گلولهها خطا رفت و به یکی از حاضران که از شعرای عرب بود، اصابت کرد. هرچند حاضران تلاش کردند با انتقال این مرد به مرکز درمانی جانش را نجات دهند، اما تلاششان فایدهای نداشت و او بر اثر شدت جراحات وارده و خونریزی جانش را از دست داد.
تازهترین حادثهای که بر اثر تیراندازی اشتباهی اتفاق افتاد به اتفاقی مربوط میشود که در برازجان واقع در استان بوشهر رخ داد. ماجرا از این قرار بود که به پلیس خبر رسید پسر ۹ سالهای بر اثر اصابت گلوله سلاح شکاری جانش را از دست داده است. این حادثه تلخ در شرایطی رخ داد که هیچ نزاع و درگیریای اتفاق نیفتاده بود. مأموران پلیس با حضور در محل حادثه تحقیقات خود را در اینباره آغاز کردند و توانستند عامل تیراندازی را شناسایی کنند. او که پسری جوان است وقتی تحت بازجویی قرار گرفت به قتل پسر ۹ ساله اعتراف کرد، اما مدعی شد که ناخواسته تیراندازی کرده است. او که یکی از همسایگان قربانی است، گفت: من قصد داشتم با تفنگ شکاریام یک پرنده را شکار کنم، اما نمیدانم چطور شد که ساچمههای شلیکشده به پسربچه اصابت کردند.
در برخی مناطق خوزستان حتی در مراسم تشییع جنازه هم تیراندازی میکنند. هرچند ریشه و دلیل اصلی این کار بهدرستی معلوم نیست، اما عدهای اصرار دارند که این سنت غلط را که تاکنون جان افراد زیادی را گرفته ادامه دهند. در مراسم تشییع جنازهای که در شهر میانرود اتفاق افتاد، فردی شروع به تیراندازی هوایی کرد و مراقب بود تا به کسی آسیبی نرساند. آن روز افراد زیادی برای شرکت در این مراسم حاضر شده بودند و هر لحظه بر تعداد حاضران افزوده میشد. در شرایطی که مرد جوان مشغول تیراندازی هوایی بود ناگهان یکی از گلولهها به یکی از حاضران که مردی ۳۵ ساله بود برخورد کرد. با وجود اعزام این مرد به بیمارستان، اما او ساعتی بعد جانش را از دست داد.
در یکی از موارد تیراندازیهای اشتباهی که در یک درگیری طایفهای رخ داد، تیراندازی یکی از طرفین باعث جانباختن فردی از نیروهای خودی شد. این حادثه مدتی قبل در دزفول رخ داد. ماجرا از این قرار بود که جوانان ۲ طایفه بهدلیل اختلافاتی که از قبل با یکدیگر داشتند، درگیر شدند. وقتی درگیری بالا گرفت، طرفین دست به اسلحه بردند و شروع به تیراندازی کردند. در این درگیری پسر جوانی بر اثر شلیک گلوله به قتل رسید. این در حالی است که طرف مقابل مدعی بود که هیچ گلولهای بهسوی مقتول شلیک نکرده. وقتی مأموران پلیس دست به تحقیق در اینباره زدند معلوم شد که در جریان درگیری یکی از افراد مسلح به شکل اشتباهی بهسوی یکی از خودیها تیراندازی کرده و جان او را گرفته است.
در پرونده تیراندازیهای ناخواسته با اینکه عامل شلیک عمدی نداشته، اما جان یک نفر را گرفته است. در چنین مواردی آیا او مرتکب جرم شده و چه مجازاتی در انتظارش است؟ محمدرضا گیوگی، قاضی سابق دادگستری در اینباره میگوید: در مورد سلاح گرم و استفاده از آن باید گفت براساس ماده ۶ قانون مجازات اسلحه، مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب سال ۱۳۹۰ هرکسی بهطور غیرمجاز سلاح گرم یا سرد حمل کند بسته به نوع سلاح به حبس تعزیری از ۹۱ روز تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد. در این صورت فردی که دارای سلاح گرم غیرمجاز باشد علاوه بر ضبط سلاح به مجازات موصوف محکوم خواهد شد.
او ادامه میدهد: حالا اگر فردی از سلاح گرم استفاده کند و موجب ایراد صدمه به شخصی اعم از قتل یا آسیب جسمی شود چنانچه با قصد و اراده چنین عملی را انجام دهد در قالب صدمات عمدی است و به فراخور خسارت وارده به قصاص و دیه و تحمل مجازات بابت جنبه عمومی آن محکوم خواهد شد و اگر تیراندازی به قصد برهم زدن نظم عمومی باشد با تحقق سایر شرایط حتی ممکن است عمل مرتکب از مصادیق محاربه محسوب شود.
این وکیل دادگستری درباره اینکه تیراندازیهای مرگبار در مراسمی مثل عزا و عروسی در کدام دسته از این موارد قرار میگیرند نیز میگوید: در مواردی مثل عروسی یا عزاداری فردی که تیراندازی میکند چنانچه بدون هدف شلیک کرده باشد و گلوله او به شکل اتفاقی به فردی برخورد کند و منجر به مرگ وی شود، علاوه بر مجازات فوق (حمل سلاح غیرمجاز) میتوان عمل وی را مصداق خطای محض موضوع ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی دانست. مجازات قتل در خطای محض، دیه خواهد بود که درصورت درخواست اولیای دم پرداخت خواهد شد. از این گذشته اگر شخصی که مرتکب قتل شده کودک باشد به اقدامات تامینی و تربیتی نیز محکوم خواهد شد و اگر دیوانه باشد تا رفع حالت خطرناک در محل مناسب نگهداری میشود. البته موضوع دارای جهات و شرایط متفاوت دیگری نیز هست.
منبع: همشهری